در هر جامعه‌ای، برخی نهادها صرفاً در زمان‌های بحرانی نامشان بر سر زبان‌ها می‌افتد، اما برخی دیگر چنان با زندگی روزمره مردم درهم‌تنیده شده‌اند که نقششان فراتر از یک سازمان نظامی یا اجرایی جلوه می‌کند. سپاه انصارالمهدی (عج) استان زنجان از همین دسته دوم است؛ نهادی که از دفاع مقدس تا سازندگی، از تأمین امنیت مرزها تا خدمت‌رسانی در نقاط محروم، همیشه در کنار مردم ایستاده است.
🔸از جبهه‌های جنگ تا حراست از امنیت شمال‌غرب
در سال‌های ابتدایی انقلاب، سپاه پاسداران با هدف دفاع از کشور و ارزش‌های انقلاب اسلامی شکل گرفت و استان زنجان نیز از همان ابتدا، سهم ویژه‌ای در این مسیر داشت. با آغاز جنگ ایران و عراق، نیروهای سپاه انصارالمهدی (عج) زنجان نه‌تنها در جبهه‌های جنوب کشور بلکه در عملیات‌های متعدد در غرب کشور نیز حضور یافتند. آمارها نشان می‌دهد که سپاه زنجان در ۱۹ عملیات بزرگ دوران دفاع مقدس نقش مؤثری ایفا کرده است.
اما نقش این نهاد پس از پایان جنگ نیز ادامه یافته و با توجه به موقعیت راهبردی استان زنجان و نزدیکی آن به مرزهای شمال‌غرب کشور، سپاه انصارالمهدی (عج) به یکی از ارکان تأمین امنیت این مناطق تبدیل شد. این امنیت نه‌تنها شامل حفاظت از مرزها در برابر تهدیدات خارجی بود، بلکه مقابله با گروه‌های تروریستی و قاچاقچیانی که به دنبال بی‌ثبات‌سازی منطقه بودند را نیز شامل می‌شده. امروز، حضور این نیروها به‌عنوان یکی از بازوهای اصلی دفاعی کشور در مرزهای شمال‌غرب، ثباتی پایدار را برای این مناطق به ارمغان آورده است.
🔸از نظامی‌گری تا سازندگی
در ذهن بسیاری از مردم، نقش سپاه تنها به فعالیت‌های نظامی محدود می‌شود، اما واقعیت این است که این نهاد پس از جنگ، وظیفه‌ای جدید و شاید به همان اندازه مهم را بر عهده گرفت.
بسیاری از پروژه‌های زیرساختی در استان زنجان، به دست همین نیروهایی که روزی در خط مقدم جنگ می‌جنگیدند، اجرا شده است.
اجرای پروژه‌های آبرسانی به مناطق محروم، ساخت مراکز درمانی و آموزشی، تنها بخشی از فعالیت‌هایی است که سپاه انصارالمهدی (عج) در راستای توسعه استان انجام داده است. بسیاری از روستاهایی که سال‌ها از کمبود امکانات رنج می‌بردند، امروز به برکت این اقدامات، به خدمات بهداشتی، آموزشی و رفاهی دسترسی دارند،اما آنچه این اقدامات را متمایز می‌کند، نه‌فقط حجم پروژه‌ها، بلکه سرعت و شیوه اجرای آن‌هاست. در بسیاری از موارد، طرح‌هایی که سال‌ها در پیچ‌وخم اداری معطل مانده بودند، با ورود نیروهای جهادی سپاه، در زمانی کوتاه به بهره‌برداری رسیده‌اند. این نشان می‌دهد که این نهاد، علاوه بر برخورداری از توان اجرایی بالا، به‌گونه‌ای عمل کرده که در بزنگاه‌های حساس، به‌عنوان نیرویی جایگزین برای پیشبرد توسعه استان وارد میدان شود.
🔸سپاه زنجان؛ همیشه آماده، همیشه در کنار مردم
شاید مهم‌ترین بُعد از فعالیت‌های سپاه زنجان که کمتر به آن پرداخته شده، رابطه آن با مردم باشد. این نهاد، برخلاف تصور برخی که آن را صرفاً یک نیروی نظامی می‌دانند، در بسیاری از بحران‌ها و چالش‌های اجتماعی، دوشادوش مردم عمل کرده است،نمونه‌اش را می‌توان در حوادث طبیعی اخیر مشاهده کرد. هرگاه سیل، زلزله یا هر بحران دیگری گریبانگیر استان شده، سپاه در همان ساعات اولیه، قبل از رسیدن بسیاری از دستگاه‌های امدادی، در محل حاضر بوده‌اند. این رویکرد، نشان از یک ارتباط نزدیک و مسئولیت‌پذیری در قبال جامعه دارد که فراتر از مأموریت‌های رسمی این نهاد است.حتی در حوزه‌هایی مانند اشتغال‌زایی و حمایت از تولید، سپاه زنجان نقش فعالی داشته. حمایت از کسب‌وکارهای کوچک، راه‌اندازی کارگاه‌های تولیدی، و آموزش مهارت ، از جمله اقداماتی بوده که این نهاد در سال‌های اخیر در راستای تقویت اقتصاد مقاومتی انجام داده است.
🔸یک نهاد پویا، نه یک ساختار ایستا
سپاه زنجان را می‌توان یک نهاد پویا دانست که متناسب با شرایط کشور و استان، مأموریت‌های خود را تطبیق داده. از دفاع در برابر دشمن خارجی تا سازندگی، از تأمین امنیت مرزها تا کمک به معیشت مردم، این نهاد در هر دوره‌ای، متناسب با نیازهای جامعه، نقش‌آفرینی کرده.
برای نسل جوانی که ممکن است شناخت کمتری از این نهاد داشته باشد، مهم است که بدانند سپاه زنجان، صرفاً یک نیروی نظامی نیست، بلکه یک مجموعه خدمت‌گزار است که در هر حوزه‌ای که نیاز به کمک باشد، وارد میدان می‌شود. این سپاه، نه‌تنها حافظ امنیت، بلکه حامی توسعه و پشتیبان مردم در شرایط بحرانی است.
📌در نهایت، شاید بهترین توصیف برای این نهاد، همان جمله‌ای باشد که بارها از زبان فرماندهانش شنیده شده است:”هر جا که کاری بر زمین مانده باشد، سپاه پای کار خواهد بود.
